พระมหาชนก (๘)

เสนาบดีเมื่อได้รับพระอนุญาตก็ปฏิบัติตามพระประสงค์ของพระนาง  เพื่อหวังจะให้ทรงโปรดปราน  ขัดเขมรโจงกระเบนให้มั่นแล้วก็วิ่งไปเฝ้าพระนาง  หอบหายใจอยู่ตรงพระพักตร์

พระราชธิดาทรงทดลองต่อไปรับสั่งว่า   " เสนาบดีท่านจงรีบเดินไปตามพื้นตำหนักให้ถึงท้องพระโรงโดยไว"

เมื่อเสนาบดีรีบเดินไป  ก็รับสั่งให้คนไปบอกว่า  ให้รีบเดินกลับมา  เสนาบดีก็รีบเดินกลับตามรับสั่ง  พระราชธิดาเหยียดพระบาทออกแล้วตรัสว่า  " ท่านเสนาบดีนวดเท้าให้เราหน่อย "   เสนาบดีก็นั่งลงนวดเท้าพระราชธิดา  มีความกระหยิ่มยิ้มย่องนึกว่า  พระราชธิดาคงโปรดแน่  ทันใดนั้นเอง  พระราชธิดาก็ถีบเข้าที่อกจนเสนาบดีล้ม  แล้วรับสั่งกับพวกข้าหลวงว่า   " พวกเจ้าจงจับคอคนโง่หาปัญญามิได้นี้ออกไปแล้วทุบตีเสียให้สาสม  ค่าที่มันไม่เจียมตัว "  พวกข้าหลวงต่างตรงเข้าจับคอบ้าง  มือบ้าง  ลากออกจากพระราชวัง  แล้วพากันทุบตีจนเสนาบดีบอกช้ำ

เสนาบดีเมื่อถูกเข้าเช่นนั้นก็แสนที่จะละอาย  เดินโซเซหน้าซีดออกมา  เมื่อมีใครถามว่า   " ท่านครับ  เป็นอย่างบ้าง  สำเร็จไหม ? "   เสนาบดีบอกว่า   " สำเร็จอะไรกัน  พระราชธิดาองค์นี้คงไม่ใช่มนุษย์แน่  น่ากลัวคงเป็นนางยักษิณีผีป่า  เราถูกทั้งเท้า  ทั้งเข่า  ทั้งศอก  ทั้งหมัด  บอกบช้ำไปหมดแล้ว "

บุคคลที่ถูกคัดเลือกเข้าไปให้พระราชธิดาทรงทดองความฉลาด  เช่น  ขุนคลัง  เศรษฐี  เจ้าพนักงานเชิญเครื่องสูง  เจ้าพนักงานพระแสง  แต่ละคนก็ถูกพระราชธิดาทดลองปัญญา  บอกให้วิ่งก็วิ่ง  บอกให้เต้นก็เต้น  บอกให้ร้องก็ร้อง  ทำเป็นเหมือนคนบ้าจี้  ในที่สุดก็ถูกพระราชธิดาขับไลให้ออกจากพระราชวังหมด

อำมาตย์ผู้ใหญ่เมื่อเห็นว่าไม่มีใครจะทำให้พระราชธิดาทรงโปรดได้  ก็ปรึกษากันว่า   " เราควรมอบราชสมบัติให้แก่ผู้ที่สามารถยกสหัสถามธนูได้ "   เมื่อประกาศหาผู้ที่สามารถยกธนูก็ไม่มีใครยกได้  ให้หาผู้ที่รู้จักหัวนอนบัลลังก์ ๔  เหลี่ยม  ผู้ที่สามารถนำขุมทรัพย์  ๑๓  แห่งออกได้  ก็ไม่มีผู้สามารถ  เมื่อหาผู้ที่สามารถไม่ได้สักอย่างเดียว  อำมาตย์จึงปรึกษากันว่า   " จะทำอย่างไรดี  แว่นแคว้นที่ไีม่มีพระราชาปกครองจะลำบาก"

ขณะนั้น  ปุโรหิตผู้เป็นที่นับถือของราชสำนักได้กล่าวกะมหาอำมาตย์ว่า  " ท่านทั้งหลายอย่าวิตกไปเลย  เราควรเสี่ยงบุษยราชรถออกไป  เพราะผู้ที่เชิญเสด็จมาด้วยบุษยราชรถนั้นสมควรเป็นพระราชาครองราชสมบัติในสกลชมพูทวีปได้"   เมื่อทุกคนเห็นชอบตามที่ท่านปุโรหิตพูด  ก็เตรียมบุษยราชรถเทียมม้าขาว  ๔  ตัว  จัดพระที่นั่งบนราชรถและมีเครื่องราชกกุธภัณฑ์ทั้ง ๕  ประดิษฐานบนรถ  มีเหล่าจตุรงคเสนาล้อมบุษยราชรถ  มีประโคมดนตรีอยู่เบื้องหลัง  ตามธรรมดาถ้ามีพระราชาประทับบนบุษยราชรถ  ต้องประโคมดนตรีข้างหน้า  ถ้าไม่มีพระราชาประทับก็ประโคมข้างหลัง  แล้วเอาพระเต้าทองรินน้ำประพรมสายหนัง  เชือก  แอก  ปฏัก  ตั้งอธิษฐานว่า   " หากผู้ใดมีบุญญาธิการสมควรครองราชสมบัติ  ขอให้ราชรถจงไปยังที่อยู่ของผู้นั้นเถิด "   อธิษฐานเสร็จแล้วก็ปล่อยราชรถนั้นไป

บุษยราชรถอออกจากพระราชมนเทียรแล่นเข้าทางหลวง  ออกจากพระนครแล่นตรงไปยังพระราชอุทยาน  แล้วหยุดอยู่ตรงแผ่นศิลามงคล

ปุโรหิตตามไปดูตรงที่ราชรถหยุดนั้น  ได้เห็นบุรุษผู้หนึ่งนอนหลับอยู่  จึงเรียกพวกอำมาตย์มาแล้วชี้ให้ดูบุรุษที่กำลังนอนอยู่บนแผ่นหิน  พูดว่า  "บุรุษผู้นี้เราไม่เคยเห็นมาก่อนเลย  และเราก็ยังรู้ไม่ได้ว่า  เขาจะสมควรเป็นราชาของพวกเราหรือไม่  เอาอย่างนี้  เราจะทดลองบุรุษผู้นี้ดูก่อน  ให้วงดนตรีประโคมดนตรีขึ้นพร้อมกัน  ถ้าบุรุษผู้นี้มีปัญญาก็คงสงบอยู่ ไม่ลุก  ไม่แลดู  ถ้าเป็นคนโง่กาลกิณีก็จะตกใจรีบลนลานลุกหนีไป  พวกท่านจะเห็นอย่างไร "  อำมาตย์ทั้งหลายเห็นด้วยกับปุโรหิต  ปุโรหิตจึงให้วงดนตรีบรรเลงขึ้นพร้อม ๆ กัน  เสียงดนตรีดังสนั่นหวั่นไหวไปทั่ว

...................................

จาก....หนังสืือทศชาติชาดก  (พระเจ้าสิบชาติ)

โดย....แปลก  สนธิรักษ์

พระมหาชนก (๗)

พระราชาโปลชนกตรัสบอกว่า  "ขุมทรัพย์ใหญ่  ๑๓  แห่งนั้น  คือ

1.  ขุมทรัพย์ที่ดวงอาทิตย์ขึ้น
2.  ขุมทรัพย์ที่ดวงอาทิตย์ตก
3.  ขุมทรัพย์ภายใน
4.  ขุมทรัพย์ภายนอก
5.  ขุมทรัพย์ไม่ใช่ทั้งภายในและภายนอก
6.  ขุมทรัพย์ขาขึ้น
7.  ขุมทรัพย์ขาลง
8.  ขุมรัพย์ที่ไม้รังทั้งสี่
9.  ขุมทรัพย์ที่หนึ่งโยชน์โดยรอบ
10.  ขุมทรัพย์ที่ปลายงาทั้งสอง
11.  ขุมทรัพย์ที่ปลายหาง
12.  ขุมทรัพย์ที่น้ำ
13.  ขุมทรัพย์ที่ปลายไม้ "

พระเจ้าโปลชนกตรัสบอกแล้วก็สวรรคต  อำมาตย์ทั้งหลายจัดการถวายพระเพลิงพระศพเสร็จเรียบร้อยสมพระเกียรติทุกประการ

หลังจากพระเจ้าโปลชนกสวรรคตครบ  ๗  วัน  เหล่าอำมาตย์ปรึกษากันถึงเรื่องที่พระราชาตรัสไว้ว่า ให้มอบราชสมบัติแก่ผู้ที่สามารถทำให้พระราชธิดาทรงพอพระทัย  ปรึกษาตกลงกันว่า  " เห็นแต่ท่านมหาเสนาบดีเท่านั้นที่จะทำให้พระนางพอพระทัย  เพราะท่านมหาเสนาบดีเป็นราชพัลลภใกล้ชิดกับพระราชาตลอดมา "  จึงส่งข่าวไปให้มหาเสนาบดีทราบ

มหาเสนาบดีพอได้ทราบข่าวเช่นนั้นก็แสนที่จะดีใจ  นึกว่า  คงได้เป็นกษัตริย์ครองแผ่นดินคราวนี้แน่  จึงแต่งตัวอย่างโอ่อ่าเข้าไปพระราชวัง  ให้คนติดตามเข้าไปกราบทูลพระนางสีวลีราชธิดาให้ทรงทราบ  ถึงเหตุที่ตนมา  พระนางสีวลีเมื่อทรงทราบว่า  เสนาบดีมาเพื่อให้ทรงเลือก  พระนางจึงทรงทดลองดูเพื่อให้รู้แน่ว่า  เสนาบดีคนนี้จะคู่ควรแก่สิริราชสมบัติหรือไม่  จึงรับสั่งให้ไปบอกเสนาบดีให้เข้ามาเร็ว ๆ  วิ่งมาได้ยิ่งดี

พระมหาชนก (๖)

พระมหาชนกเมื่อจะทรงทำให้นางมณีเมขลาจำนนต่อถ้อยคำ  จึงตรัสว่า

" ดูก่อนแม่เทพธิดา  ผู้ที่รู้ว่า  การงานที่ทำไม่ลุล่วงไปได้

ไม่คิดป้องกันอันตรายไว้ก่อน  ก็ชื่อว่าไม่รักษาชีวิตของตน

ถ้าเขาเลิกละความเพียรนั้นเสีย  ก็จะได้รับผลของ

ความเกียจคร้านเป็นแน่

ดูก่อนเทพธิดา  บุคคลเมื่อได้เห็นผลตามที่ประสงค์แล้ว

ควรเร่งประกอบการงาน  แม้การงานนั้นจะสำเร็จหรือไม่ก็ตามที

ดูก่อนแม่เทพธิดา  ท่านได้เห็นผลของความพยายาม

ประจักษ์แก่ตาท่านแล้วไม่ใช่หรือว่า  

คนที่มากับเรือได้จมหายตายไปในมหาสมุทรหมด  

เหลือเราเพียงคนเดียวเท่านั้น  ที่พยายามว่ายอยู่  

จึงรอดตายได้เห็นหน้าแม่เทพธิดาอยู่ในบัดนี้

ดูก่อนแม่เทพธิดา  เราจักต้องพยายาทำความ

เพียรอย่างที่ลูกผู้ชายควรทำไปจนสุดกำลัง   เพื่อ

ข้ามให้ถึง  ฝั่งจนได้ "

นางมณีเมขลาได้ฟังสุนทรกถาของพระมหาชนก  ก็เกิดความเลื่อมใส  กล่าวสรรเสริญว่า

" ท้องมหาสมุทรทั้งลึกทั้งกว้างใหญ่ไพศาล  แต่

ท่านก็พยายามจะว่ายข้ามไปให้ถึงฝั่ง  สมเป็นลูกผู้ชาย

ขอให้ท่านจงไปถึงสถานที่สมความปรารถนาเถิด "

ครั้นแล้วนางมณีเมขลาก็ตรงลงช้อนอุ้มพระมหาชนกประคองแนบไว้กับทรวงอก  พาเหาะไปในอากาศ พระมหาชนกเมื่อถูกกายอันเป็นทิพย์สัมผัสเช่นนั้น  ก็บรรทมหลับไ ป  นางมณีเมขลาพาไปยังกรุงมิถิลา  วางไว้บนแผ่นหินในสวนมะม่วง  ฝากให้เทพยดาที่รักษาสวนคุ้มกันพระมหาชนกด้วยดี  แล้วนางก็กลับไป

ย้อนกล่าวถึงพระเจ้าโปลชนกกษัตริย์แห่งมิถิลา  พระองค์เสด็จสวรรคตมาได้  ๗  วันแล้ว  พระองค์ไม่มีราชโอรสจะสืบราชสมบัติ  ทรงมีแต่ราชธิดาพระนามว่า   " เจ้าหญิงสีวลี "   เจ้าหญิงมีความเฉลียวฉลาดเฉียบแหลมมากศชาติชาดก  (พระเจ้าสิบชาติ)

ขณะที่พระเจ้าโปลชนกประชวรหนักใกล้จะเสด็จสวรรคต  อำมาตย์ผู้ใหญ่ได้ทูลถามว่า   " ขอเดชะ  ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท  พระราชโอรสที่จะสืบสมบัติต่อจากพระองค์ไม่มี  เมื่อใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทเสด็จสวรรคตแล้ว  ข้าพระพุทธเจ้าจะถวายราชสมบัติแก่ใคร  พระพุทธเจ้าข้า ? "

พระเจ้าโปลชนกมีพระดำรัสว่า   " ท่านทั้งหลายจงมอบราชสมบัติแก่ผู้ที่มีความสามารถดังต่อไปนี้ คือ

1. สามารถทำให้เจ้าหญิงสีวลีธิดาของเรายินดีได้
2. สามารถรู้หัวนอนบัลลังก์สี่เหลี่ยม
3. สามารถยกธนูหนักประมาณ  ๑,๐๐๐  แรงคนขึ้นได้
4. สามารถนำขุมทรัพย์ใหญ่  ๑๓  แห่งออกมาได้   

หากมีผู้สามารถดังกล่าวแล้ว  ขอให้ท่านมอบราชสมบัติให้แก่เขาเถิด"

อำมาตย์กราบทูลว่า   " ขอเดชะ  ขอใต้ฝ่าพระบาทตรัสบอกปัญหาขุมทรัพย์  ๑๓  แห่ง  แก่ข้าพระพุทธเจ้าเถิด "

.........................................

จาก....หนังสือทศชาติชาดก  (พระเจ้าสิบชาติ)

โดย....แปลก  สนธิรักษ์

พระมหาชนก (๕)

มหาชนกกุมารโอรส  เมื่อได้ทรัพย์จากพระมารดาแล้ว  ก็นำไปซื้อสินค้า  ขนลงบรรทุกเรือร่วมกับพ่อค้าชาวสุวรรณภูมิ  เมื่อขนเสร็จเรียบร้อย  ก็กลับมาเฝ้าพระมารดา  ถวายบังคมแล้วทูลว่า   "ข้าแต่พระมารดา  หม่อมฉันขอทูลลาไปสุวรรณภูมิ "   แม้พระมารดาจะทรงทักท้วงห้ามปรามสักเท่าไร  มหาชนกกุมารก็ตัดสินพระทัยไปจนได้

มหาชนกกุมารขึ้นเรือร่วมไปกับพ่อค้าประมาณ  ๗๐๐  คน  เมื่อแล่นเรือไปได้  ๗  วัน  เรือถูกคลื่นใหญ่ตีจนแผ่นกระดานเรือแตก  น้ำไหลเข้าช่องที่แตก  เรือได้อัปปางลงในท่ามกลางทะเลหลวง  บรรดาพ่อค้าและลูกเรือต่างอกสั่นขวัญหายส่งเสียงเอ็ดอึงด้วยกลัวตาย  ต่างร้องไห้รำพันเพ้อ  บวงสรวงเทพเจ้าเพื่อขอให้ปลอดภัย

พระมหาชนกกุมาร  ประทับนั่งด้วยอาการอันสงบ  มิได้แสดงอาการตกใจหวาดกลัว  เมื่อทรงทราบว่าเรือจะจมแน่แล้ว  จึงเอาขัณฑกรกับเนยใสคลุกให้เข้ากัน  แล้วเสวยจนอิ่ม  เอาผ้าเนื้อเกลี้ยงชุบน้ำมันจนชุ่ม  แล้วเอามานุ่งอย่างแน่นหนา  ยืนพิงเสากระโดง  เมื่อเรือจมไปทีละน้อย  จวนถึงเสากระโดงก็ปีนขึ้นปลายเสากระโดง  บรรดาผู้คนในเรือต่างจมน้ำเป็นภักษาหารของปลาและสัตว์ร้าย  น้ำรอบ ๆ  เป็นสีเลือด  พระมหาชนกกุมารประทับยืนอยู่ปลายเสากระโดง  ทรงสังเกตทิศที่ตั้งเมืองมิถิลา  และกระโดดจากปลายเสากระโดงลงพื้นน้ำ  และพระองค์ก็แหวกว่ายฝ่าคลื่นในมหาสมุทรอยู่ตลอด  ๗  วัน  ซึ่งปรากฏแก่พระองค์เหมือนวันเดียว  ขณะที่ทรงแหวกว่ายในมหาสมุทรอยู่นั้น  เมื่อถึงวันเพ็ญพระองค์ก็บ้วนพระโอษฐ์และสมาทานอุโบสถศีล

นางมณีเมขลา  เทพธิดามีหน้าที่ดูแลรักษามหาสมุทร  เมื่อเห็นพระมหาชนกแหวกว่ายอยู่ในมหาสมุทรเช่นนั้น  จึงเหาะเข้าไปใกล้พระมหาชนก  แล้วกล่าวเพื่อจะทดลองน้ำพระทัยของพระมหาชนกว่า   "ใครหนอเมื่อมองไม่เห็นฝั่ง  ก็ยังอุตส่าห์พยายามว่ายอยู่ในท่ามกลางมหาสมุทร   ท่านเห็นประโยชน์อะไรหรือ  จึงพยายามว่ายอยู่อย่างนี้ "

พระมหาชนกเมื่อได้ยินเสียงถามมา  ทรงดำริว่า   "เราว่ายอยู่ในมหาสมุทร  ๗  วัน  เช้าวันนี้แล้ว
ไม่เคยได้ยินเสียงใครเลย ใครหนอมาพูดกับเราวันนี้"   แล้วก็แหงนดูบนอากาศ  ทอดพระเนตรเห็นนางมณีเมขลา  จึงตรัสว่า   "อานิสงส์แห่งความเพียรนั้นมีอยู่  ถึงแม้จะไม่เห็นฝั่ง  เราก็ต้องพยาามว่ายจนกระทั่งถึงเช้าวันหนึ่ง"

นางมณีเมขลาปรารถนาจะฟังคติธรรมของพระมหาชนกต่อไป  จึงกล่าวว่า   "ฝั่งมหาสมุทรกว้างขวางใหญ่หลวงไม่ปรากฏแก่ท่าน  แม้ท่านจะพยายามสักเท่าไร  ไม่ทันถึงฝั่งก็จะตายเสียก่อน"

พระมหาชนกกุมารตรัสกะนางมณีเมขลาว่า

"บุคคลทำความเพียรอยู่  แม้ถึงจะตายขณะทำความเพียรนั้น ก็ชื่อว่าไม่ต้องเป็นหนี้  ไม่ต้องถูกญาติ เทวดา  มารดาบิดา  ติเตียน

อนึ่ง    เมื่อได้ทำกิจอย่างลูกผู้ชายแล้ว  ก็ไม่ต้องเดือดร้อนในภายหลัง"

นางมณีเมขลากล่าวต่อไปว่า

"การพยายามทำการงานที่ไม่เห็นจุดหมาย  มีแต่ความยากลำบาก  และอาจถึงตายในที่สุดได้

จะทำความพยายามอันไม่ใช่ฐานะนั้นไปทำไม"  

.........................................

าก....หนังสือทศชาติชาดก  (พระเจ้าสิบชาติ)

โดย....แปลก  สนธิรักษ์

พระมหาชนก (๔)

พระเทวีตรัสว่า   "พระสวามีของดิฉัน  ถูกเจ้าโปลชนกมหาอุปราช  ผู้เป็นพระอนุชาปลงพระชนม์  ดิฉันกลัวภัยจะมาถึงตัว  จึงได้หนีมา  ด้วยหวังว่าจะถนอมครรภ์ไว้กอน"

ท่านอาจารย์ทิศาปาโมกข์ทูลถามว่า  "ในพระนครนี้มีใครเป็นพระญาติของระนางบ้าง ? "

พระเทวีตรัสว่า   "ไม่มีเลยจ้ะ "

อาจารย์ทิศาปาโมกข์ทูลว่า  " ถ้าเช่นนั้น  หม่อมฉันผู้เป็นอาจารย์ทิศาปาโมกข์  จะขอรับพระนางไว้ในฐานะน้องสาว  และจะบำรุงพระนางให้ทรงพระสำราญ  ขอพระนางทรงอย่าคิดเป็นอย่างอื่นเลย "

พระเทวีทรงพอพระทัยที่ได้ท่านอาจารย์ทิศาปาโมกข์เป็นที่พึ่งพำนักจึงตรัสขอฝากชีวิตและโอรสในครรภ์ไว้กับท่านอาจารย์ทิศาปาโมกข์  อาจารย์ทิศาปาโมกข์พาพระนางไปประทับที่บ้านของตน  แม้ภรรยาของอาจารย์ทิศาปาโมกข์ก็มีความเคารพรักให้ความอุปการะแก่พระนางเป็นอย่างดี

พระนางอาศัยอยู่กับท่านอาจารย์ทิศาปาโมกข์ไม่นาน  ก็ประสูติพระโอรส  ทรงพระรูปโฉมงดงาม พระนางขนานพระนามพระโอรสว่า   "มหาชนกกุมาร"   ซึ่งเป็นพระนามของพระอัยกา

มหาชนกกุมารเจริญวัยแล้ว  ทรงเล่นอยู่กับพวกเด็ก ๆ  พระองค์มีพระกำลังมาก  หากเด็กคนใดทำให้พระองค์ขัดเคือง  มหาชนกกุมารก็จับเด็กนั่นฉุดลากไปมาจนเด็กนั้นร้องไห้เสียงขรม  เมือใครถามว่า   " หนู  ใครข่มเหงเอา "   เด็กนั้นก็ตอบว่า  "ลูกหญิงหม้ายข่มเหง "   มหาชนกกุมารเมื่อได้สดับดังนั้นจึงดำริว่า   " ทำไมเด็กนั้นจึงว่า  เราเป็นลูกหญิงแม่หม้าย  เราจะต้องถามมารดาให้รู้แน่ "

วันหนึ่ง  พระกุมารทูลถามพระมารดาว่า   "แม่จ๋า ทำไมเด็ก ๆ  มันจึงพูดว่า  ฉันเป็นลูกหญิงแม่หม้าย  พ่อฉันไม่มีหรอกหรือ ?"

พระนางตรัสลวงว่า   " ก็อาจารย์ทิศาปาโมกข์นั่นอย่างไรล่ะ  บิดาของลูก"

อยู่มาวันหนึ่ง  มหาชนกกุมารถูกพวกเด็ก ๆ  พูดอีกว่า   "เป็นลูกแม่หม้าย "   มหาชนกกุมารจึงบอกว่า อาจารย์ทิศาปาโมกข์เป็นบิดาของตน  เด็ก ๆ  พากันหัวเราะลั่น  ที่เห็นว่า  มหาชนกกุมารตู่ว่าอาจารย์ทิศาปาโมกข์เป็นบิดา  ต่างพากันตะโกนว่า ไม่จริง ๆ  อาจารย์ทิศาปาโมกข์ไมใช่บิดาเจ้า "

พระเทวีไม่อาจจะลวงพระโอรสต่อไปได้  จึงตรัสบอกความจริงให้โอรสฟังตั้งแต่ต้น  จนกระทั่งพระนางได้มาอาศัยอยู่กับท่านอาจารย์ทิศาปาโมกข์  ตั้งแต่นั้นมา  พระกุมารก็หายกริ้วต่อผู้ที่ว่าตนเป็นลูกหญิงแม่หม้าย  เพราะได้ทราบความจริงหมดแล้ว

มหาชนกกุมารได้ศึกษาศิลปศาสตร์ในสำนักอาจารย์ทิศาปาโมกข์  สำเร็จเมื่อพระชนม์  ๑๖  พรรษา พระราชกุมารทรงดำริจะเอาราชสมบัติซึ่งเป็นมรดกของพระชนกคืนให้ได้  จึงทูลถามพระชนนีว่า   " ข้าแต่พระมารดา  เมื่อพระมารดาเสด็จหนีลี้ภัยมา  มีทรัพย์สมบัติอะไรติดมือมาบ้าง  หากมีหม่อมฉันจะนำไปขาย  เมื่อได้ทรัพย์มาก็จะได้ประกอบการค้าต่อไป  เมื่อได้ทรัพย์มากพอแล้ว  หม่อมฉันคิดจะเอาราชสมบัติของพระชนกคืนให้ได้"

พระมารดาตรัสว่า   "ลูกรัก  แม่ไม่ได้มามือเปล่า  แม่เอาของสำคัญมา  ๓  อย่าง  คือ  แก้วมณี  แก้วมุกดา  แก้ววิเชียร  แก้วทั้ง  ๓  ชนิดนี้  แต่ละอย่างมีราคามาก  ลูกจงรับเอาไปเถิด "

พระโพธิสัตว์ทูลว่า   "ข้าแต่พระมารดา  หม่อมฉันขอเพียงกึ่งหนึ่ง  หม่อมฉันจะไปทำการค้าที่เมืองสุวรรณภูมิ  เมื่อรวบรวมทรัพย์ได้มากพอ  หม่อมฉันก็จะเอาราชสมบัติของพระชนกคืน "   พระมารดาได้ประทานทรัพย์กึ่งหนึ่งให้แก่โอรส

..................................

จาก....หนังสือทศชาติชาดก  (พระเจ้าสสิบชาติ)

โดย....แปลก  สนธิรักษ์